رژیم های غذایی مناسب بیماری تشنج

بررسی رژیم های غذایی مناسب بیماری تشنج

رژیم‌ غذایی تشنج به عنوان روش پیشگیرانه برای کنترل فعالیت‌های تشنجی در بیماران مبتلا به صرع مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از این رژیم‌ها، رژیم کتوژنیک است که مشخصه آن نسبت بالای پروتئین و چربی و کربوهیدرات‌های کم و کنترل‌شده است. برخی رژیم‌های دیگر نیز برای کنترل این عارضه مفید هستند. در این مطلب از سایت کلینیک پزشکی ورزشی راشا بهترین دکتر تغذیه اصفهان رژیم های غذایی مناسب بیماری تشنج را مورد بررسی قرار می دهیم.

رژیم غذایی تشنج به برنامه‌های غذایی خاصی اطلاق می‌شود که برای کاهش یا کنترل فعالیت‌های تشنجی در بیماران مبتلا به صرع طراحی شده‌اند. این رژیم‌ها معمولا شامل نسبت‌های خاصی از مواد مغذی هستند و به تغییر متابولیسم بدن کمک می‌کنند.

رژیم کتوژنیک برای تشنج

رژیم کتوژنیک یا کتو، نوعی رژیم پزشکی یا درمانی جهت مدیریت یا درمان تشنج در کودکانی است که علیرغم مصرف دارو همچنان دچار تشنج می‌شوند. ایجاد حالت کتوژنز با استفاده از هرم غذایی کتوژنیک باعث می‌شود که متابولیسم بدن از سوزاندن گلوکز برای تولید انرژی به استفاده از کتون‌ها تغییر کند. این دو منبع سوخت تاثیر متفاوتی بر قسمت‌های مختلف تحریک‌کننده تشنج در مغز دارند. در شرایط عادی، کربوهیدرات‌های موجود در غذا به گلوکز تبدیل می‌شوند که انرژی مورد نیاز مغز و سایر قسمت‌های بدن را تامین می‌کند.

اگر به اندازه کافی کربوهیدرات مصرف نشود، بدن چربی را به کتون‌ها تبدیل می‌کند که جایگزین گلوکز به عنوان منبع سوخت مغز می‌شوند. با افزایش سطح کتون‌ها در خون، گفته می‌شود که بدن وارد حالت کتوژنز می‌شود. به نظر می‌رسد که کتوژنز فرکانس تشنج‌ها را در بسیاری از افراد مبتلا به صرع کاهش می‌دهد، هرچند این اثر در همه افراد مشهود نیست.

رژیم اصلاح شده اتکینز برای تشنج

رژیم اصلاح‌ شده اتکینز (Modified Atkins Diet)، نوعی رژیم غذایی است که برای کنترل تشنج در بیماران مبتلا به صرع به‌کار می‌رود. این رژیم مشابه رژیم کتوژنیک است، اما انعطاف‌پذیرتر و آسان‌تر است. میزان کربوهیدرات در رژیم اتکینز بسیار پایین است و به ۲۰ تا ۵۰ گرم در روز محدود می‌شود. اما برعکس، بیشتر کالری‌های مورد نیاز بدن در این نوع رژیم از طریق چربی تامین می‌گردد، یعنی چیزی حدود ۶۵ تا ۷۵ درصد کل کالری‌های روزانه. حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد هم پروتئین دریافتی است.

رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین و درمان تشنج

رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین، گزینه مفیدی برای مدیریت تشنج به‌شمار می‌آید که قند خون را به آرامی افزایش داده و از نوسانات شدید قند خون جلوگیری می‌کند که عامل تشنج‌ و سایر مشکلات عصبی هستند. در این رژیم، مصرف مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین مانند غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات تازه توصیه می‌شود که به دلیل محتوای فیبر بالا، به تدریج انرژی آزاد کرده و از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کنند. رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین شامل مواد زیر می‌شود:

برنج قهوه‌ای
عدس
سبزیجات نشاسته‌ای مانند کدو سبز و هویج
میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، سیب و گلابی
پروتئین‌، گوشت‌های بدون چربی، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات کم‌چرب

رژیم غذایی برای پسران در سن بلوغ | کلینیک راشا | بهترین کلینیک لاغری اصفهان

غذاهای مضر و نامناسب برای تشنج

بیماران مبتلا به صرع باید از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کنند، زیرا این غذاها باعث تشدید حملات تشنج می‌شوند مانند:

چربی‌های اشباع و ترانس
افزودنی‌های غذایی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین
چربی‌های حیوانی مانند چربی گوشت گاو، کره و مارگارین
روغن‌هایی مانند روغن هسته خرما و روغن نارگیل
غذاهای فرآوری‌شده و آماده مانند پیتزای منجمد
شیرینی‌هایی مانند کیک و کلوچه
غذاهای فرآوری شده

غذاهای فرآوری شده مانند فست‌فودها، چیپس و شیرینی‌ها، برای بیماران مبتلا به تشنج مناسب نیستند. این غذاها حاوی قند بالا، چربی‌های ناسالم و مواد افزودنی هستند که نوسانات قند خون را افزایش داده و خطر تشنج را بالا می‌برند.

چربی های اشباع

مصرف زیاد چربی‌های اشباع که معمولا در غذاهای سرخ‌کردنی، گوشت‌های چرب، کره و محصولات لبنی پرچرب یافت می‌شوند، باعث افزایش التهاب در بدن و همچنین اختلال در عملکرد مغز می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی حاوی چربی‌های اشباع ممکن است با افزایش خطر بروز تشنج و عود حملات مرتبط باشند. نوسانات قند خون ناشی از مصرف این چربی‌ها نیز باعث تحریک حملات تشنجی می‌شوند. بهتر است بیماران مبتلا به صرع از مصرف چربی‌های اشباع خودداری کنند.

کافئین و تشنج

این ماده که در قهوه، چای، نوشابه‌ و برخی نوشیدنی‌های انرژی‌زا وجود دارد، باعث افزایش تحریک‌پذیری عصبی و نوسانات قند خون شده و خطر بروز تشنج را افزایش می‌دهد. برخی از افراد مبتلا به صرع ممکن است نسبت به کافئین حساس باشند و مصرف آن حملات تشنجی یا افزایش اضطراب را تشدید می‌کند.

چگونگی تاثیر رژیم غذایی روی تشنج

رژیم غذایی از طریق عوامل مختلفی روی کنترل تشنج تاثیر می‌گذارد. مصرف غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا موجب افزایش سریع قند خون و سپس کاهش ناگهانی آن شده، که این نوسانات خطر تشنج را افزایش می‌دهند. برعکس، رژیم‌های غذایی که روی غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین تمرکز دارند، باعث تنظیم قند خون و کاهش این خطر می‌شوند. علاوه بر این، محتوای مغذی غذاها نیز اهمیت دارد. پروتئین‌ها نیز با تقویت سیستم ایمنی و ساخت بافت‌ها، نقش مهمی در بهبود وضعیت کلی ایفا می‌کنند.

تداخل مواد غذایی با داروهای تشنج

برخی مواد غذایی با داروهای ضد تشنج تداخل دارند و نباید در زمان مصرف داروهای تشنج از این مواد غذایی استفاده کنید. این مواد غذایی تاثیر دارو را کاهش یا بیش از حد افزایش داده و ممکن است عوارضی ایجاد کنند. برخی از آنها عبارتند از: